PSLV-C60: స్పేడెక్స్ సాధించిన నాలుగవ దేశంగా భారత్..!
PSLV-C60: స్పేడెక్స్ సాధించిన నాలుగవ దేశంగా భారత్..! 5 d ago
విజయవంతమైన పీఎస్ఎల్వీ-సీ60 ప్రయోగం.శ్రీహరికోటలోని మొదటి లాంచ్ ప్యాడ్ నుంచి పోలార్ శాటిలైట్ లాంచ్ వెహికిల్ (పీఎస్ఎల్వీ) -సీ60 వాహకనౌక ద్వారా ఇస్రో చేపట్టిన స్పేడెక్స్ (స్పేస్ డాకింగ్ ఎక్స్‌ప‌రిమెంట్) ప్రయోగంలో మొదటి దశ విజయవంతమైంది. ఈ ప్రయోగం విజయవంతంతో స్పేస్ డాకింగ్ టెక్నాలజీని సాధించిన నాలుగోవ దేశంగా భారత్ నిలిచింది. ఎసీఎక్స్ 01(చేజర్), ఎల్డీఎక్స్ 02(టార్గెట్) అనే రెండు చిన్న ఉపగ్రహాలను ఈ వాహకనౌక నిర్ణీత భూ దిగువ కక్ష్యలోకి ప్రవేశ పెట్టింది. ఈ ఒక్కో ఉప గ్రహం 220 కిలోల బరువు ఉంది. ఐదు కిలో మీటర్ల దూరం ఉండేలా వీటిని కక్ష్య లోకి ప్రవేశపెట్టింది. తర్వాత ఇస్రో శాస్త్రవేత్తలు భూమికి 470 కిలోమీటర్ల ఎత్తులో ఈ రెండింటినీ 3 మీటర్ల సమీపానికి చేర్చి డాకింగ్ ప్రక్రియను పూర్తి చేస్తారు. ఈ ప్రయోగంలో భాగంగా ఇస్రో మరో 24 పేలోడ్లను సైతం అంతరిక్షం లోకి తీసుకెళ్లింది. వీటిల్లో 14 ఇస్రో, డీఓఎస్ కు చెందినవి కాగా, 10 పేలోడ్లు ప్రభుత్వేతర సంస్థకి చెందినవి.
భవిష్యత్ ప్రయోగాలకు కీలకం...
ఇస్రో చేపట్టబోతున్న భవిష్యత్ ప్రయోగాలకు డాకింగ్ సామర్థ్యం అత్యంత కీలకం. చంద్రుడి పైకి వ్యోమగాములను పంపడానికి, చంద్రుడి ఉపరితలం నుంచి మట్టి నమూనా లను భూమి పైకి తీసుకురావడానికి డాకింగ్ సామర్థ్యం అవసరం. భారత్ లక్ష్యంగా పెట్టుకున్న భారతీయ అంతరిక్ష కేంద్రం(బీఏఎస్) ఏర్పాటుకు, అంతరిక్షానికి భారత్ నుంచి మొదటి వ్యోమగామిని పంపించడానికి చేపట్ట నున్న గగన్ యాన్ ప్రయోగానికి సైతం డాకింగ్ అవసరం. స్పీడెక్స్ ప్రయోగం విజయవంతమైతే అంతరిక్ష ప్రయోగాల్లో డాకింగ్ సామర్థ్యం ఉన్న నాలుగో దేశంగా భారత్ నిలుస్తుంది. ఇప్పటివరకు అమెరికా, రష్యా, చైనాకు మాత్రమే ఈ సామర్థ్యం ఉంది.
ఏమిటీ స్పేడెక్స్ ప్రయోగం?
అంతరిక్ష ప్రయోగాల్లో డాకింగ్, అన్లాకింగ్ సామర్థ్యాన్ని పరీక్షించడం ఈ స్పేడెక్స్ ప్రయోగం ఉద్దేశం. అంతరిక్షంలో వేరుగా ఉన్న రెండు ఉపగ్రహాలను అనుసంధానం చేయడాన్ని డాకింగ్ అంటారు. ఇలా డాకింగ్ చేసినప్పుడు రెండింటి మధ్య విద్యుత్తు లేదా ఇంధనాన్ని బదిలీ చేయడానికి, వ్యోమగాములు ఒక దాంట్లో నుంచి ఇంకో దాంట్లోకి వెళ్లడానికి అవకాశం ఉంటుంది. డాకింగ్ ప్రక్రియ ద్వారా రోబోటిక్ ప్రయోగాల్లో ఉపగ్రహాల సర్వీసింగ్ కు, ఇంధనాన్ని నింపడానికి, ఉపగ్రహ జీవితకాలాన్ని పెంచడానికి అవకాశం ఉంటుంది. ఉపగ్రహాలను వేరు చేయడాన్ని అన్లాకింగ్ అంటారు.
